Օգտվելով Խսհմ իշխանության բացարձակ իշխանությունից 1991թ ապլի մայիս ամիսներին ադրբեջանական հատուկ զորքերը և միլիցիայի խմբերը փաստացի ռազմական գործողություններ սկսեցին շամիրամի և գետաշեին հայ բնակչության դեմ: 1991թ հուլիսին ստեղծվեց ինքնապաշպանության կոմիտեն: մարզի բոլոր շրջաններում ստեղծվեցին զինված ջոկատներ: հետագայում Լխ գերագույն խորհուրդը կարևոր որոշում կատարեց ինքնապաշպանության նախարարություն պահով, որի գլխավորը դառավ Լևոն Մկրչյանը: բաքվում տեղի ունեցած ադրբեջանի գերագույն խորհրդի արտահերտ շրջանը ընդունեց անլախության հրչակագիր: Հրչակագում ասվում էր որ հանրապետության տարածքը նեռառելու էր 1928-29թ մուսավատական ադրբեջանի սահմաները, դա նշանակում էր որ նրա կազմում չէին կարող լիներ ոչ նախիջևանը և ԼԽ: 1921թ ստեփանակերոտում ԼԽհ-ի տեղի ունեցավ նստաշրջան: նույն թվականի սեպտեմբերի 21 տեղի ունեցա լխ հանրաքվե: Այդ որը Լխհի բնակչության 80% մասնակցեծ դրան որից 95% կողմ էին դրան: Դրանից հետո տեղի ունեցավ ԼԽՀ պետական Մարմիների Կազմավորումը: Դեկտեմբերի 21 պատգամավորների ընտրությունները: Առաջին Նախագահ ընդունվեց 33 տարաեկան պատմաբան Արթուր Մկրչյանը: Հետագայում ԼԽՀ-ում ընդունվեց նախագայական համակարգը, Ռոբերտ քոչարյանը դառավ Նախագահ: Ռազմական գործունեություների սկզբից ստեղծվեց ԼՂՀ բանակը:1992թ հունվարի մարտեր տեղի ունեցան Քարքուղիում:1995թ ամռանը հայտարատվեց արտակարգ պատերազմական դրություն, ստեղծվեց ռազմական կոմիտեն:1995թ ապրիլին հայկական զարքերը ազատեզին խառբաչառի: վերջին փուլը մարտակերտի ազատում էր:հակարակորգը հետագոյում բաց թողեց ուժերը բիջուի տարածաշրջանում:ջաբռալին զանգերալը իսկ նույն թվականի հեկտեմբեին սկսեց հարցակում հորատի երկաթուղային հանգուցի վրա: ԼԽհ ռազմական հաջողությունները ադրբեջանում հանգեցրեցին հերթական իշխանափոխության:1994թ քելբաջարի շրջանի հյուսիսում և մարի բարձրադիր լեռնանցքի ազատագրմամբ ապահովվեց մարտեկերտի շրջանում պաշպանական ուժերի դիմունքը։Ռուսական ուժերի և մինսկի խորհրդի օգնությամբ 1994թ մաիսին կնքվեց պայմանագիր որով կնքվեց հրադաթարի ռեծիմը;Արցախի տարացքը 12000քառակուսի կմ որը ամրագրված է ԼԽՀ սահմանադրությամբ։
